EuropaCamp: Refleksje o naszej Europie

Jakim rodzajem domu jest Europa?

Pierwszy dzień rozpoczął się porannymi warsztatami na temat przyszłości Europy. Początkowo uczestnicy brali udział w szybkim quizie “Jakim jesteś UE-typem?” aby określić jaką mają obecnie opinię o Europie i jak sobie wyobrażają jej przyszłą formę. Wyniki były podzielone na różne grupy, od najbardziej proeuropejskiej (typ A, „Dom rodzinny”) pragnącej jak najwięcej zjednoczenia do najbardziej sceptycznej (typ D, „Sąsiad obok”) chcącej suwerenności państwa narodowego. Każdy na podstawie wyników quizu dołączył do grupy i z innymi tworzył wizję “Europa 2025”. Wśród uczestników warsztatów, większość znalazła się w grupie typu B, “Spółdzielnia mieszkaniowa”, a reszta utworzyła małą grupę typu A oraz tak samo małą grupę typu C “Kamienica”. Można powiedzieć, że na szczęście nie znalazła się osoba, która była przeciwko Unii Europejskiej oraz idei dalszego zjednoczenia Europy.

Następnie, udostępniono materiały i każda grupa miała szansę stworzyć własną wizję przyszłej Europy i przedstawić tą właśnie wizję w formie wizualnej. Niezależnie od stanowiska i opinii na temat obecnego stanu Unii Europejskiej, każdy widział pole do poprawy. Pomimo różnych wyobrażeń przyszłej Europy, w każdej grupie znalazły się powtarzające się motywy: europejska tożsamość, demokracja, transparentność informacji o Europie, prawa człowieka..

Na koniec, każdy uczestnik mógł podejść do innych grup, zobaczyć plakaty z hasłami oraz ilustracjami i podyskutować z innymi na temat danej wizji przedstawionej na plakacie. Eurosceptycy i miłośnicy Europy wymieszali się i podzielili się swoimi pomysłami, zanim nadszedł czas, aby wyruszyć i posłuchać ekspertów takich jak Ulrike Guérot czy Christina Weiss, którzy brali udział w dyskusjach panelowych na różne tematy: od tożsamości europejskiej do walki przeciwko populizmom.

Populizm pod mikroskopem

Uczestnicy zaczęli kolejny dzień EuropaCamp biorąc udział w warsztatach o populizmie. Na początku uczestnicy w grupach wypisali listy krytyk o Unii Europejskiej, jedni z perspektywy prawicy, drudzy z perspektywy lewicy. Oczywiste pojawiły się różnice: prawicowe krytyki skupiały się na potrzebnej suwerenności państw narodowych, na elitarnych grupach, między innymi lobbystach, oraz na braku ochrony Europejczyków i Europy przed “obcymi”. Lewicowe krytyki obracały się wokół praw człowieka: potrzeba więcej demokracji, pomocy dla biednych i mniejszości, oraz więcej transparentności w instytucjach europejskich.

Po dokończeniu list, prowadzący warsztatów rozpoczął prezentację o populizmie, tłumacząc jakie elementy tworzą populizm, aby właściwie zaobserwować myśl populistyczną i zrozumieć z czego pochodzi. Populizm był zdefiniowany między innymi jako antyelitarny, antyintelektualny, oraz gloryfikujący przeszłość. Chociaż prowadzący przedstawiał każdą część populizmu w sposób uogólniony, każdy mógł się zgodzić, że wymienione elementy były i są obecne w przekonaniach populistów. Jako podsumowanie tematu, przedstawiono tak zwaną różnicę pomiędzy prawicowym i lewicowym “populizmem”, a mianowicie, że lewicowy populizm różni się od prawicowego jedynie faktem, że nie jest wrogo nastawiony do “obcych” ludzi i mniejszości są też uznane jako część “naszego narodu”.

Ze świeżo zdobytą wiedzą każdy z uczestników wrócił do listy, którą utworzył wcześniej, i ponownie w grupach miał wybrać które krytyki mogłyby być dopasowane do populizmu, a które nie były tak oczywiste. Każda krytyka była brana do analizy i pod koniec uczestnicy poświęcili czas na refleksję nad wynikami i doszli do następujących wniosków - podczas gdy niektóre punkty pod prawicową krytyką były słusznie uważane za populizm, było kilka punktów pod lewicową krytyką, również nazwanej populizmem: potrzeba więcej demokracji czy walki z biedą. W tym właśnie momencie populizm, zazwyczaj związany z nacjonalistyczną prawicą, uznawany za jeden z największych problemów Europy, zawierał także pragnienie stworzenia bardziej demokratycznej Europy równych szans. Ta konkluzja warsztatów wydawała się wątpliwa, ponieważ uczestnicy powiązali tym sposobem marzenie o demokracji i prawach człowieka z populizmem, który jest właściwie przeciwieństwem wartości Europy. Patrząc na to w inny sposób: jak można powiązać pro-europeizm z kampanią Brexitu? Jedno jest przecież czystym przeciwieństwem drugiego. Po długiej dyskusji, uczestnicy kontynuowali dzień z dalszymi refleksjami, a wieczorem odbyła się część artystyczną.

Podkreślając piękno języków europejskich

Zimowy, sobotni wieczór zaczął się przejściem od paneli dyskusyjnych, gdzie analizowane były Europa i polityka europejska, do wydarzenia o nazwie “Suite No. 3 Europe”. Występ muzyczny połączył różne fragmenty z filmów na YouTube, reklam i przemówień parlamentarnych, tworząc muzyczną kompozycję. Każdy fragment był w innym języku, a całe przedstawienie składało się z ponad 20 języków europejskich. Widzowie mogli śledzić historię każdego utworu dzięki napisom, co zachowało oryginalny kontekst melodii . Niezależnie od kontekstu, czy to poważna wypowiedź polityków czy zabawna opowieść Brytyjczyka, artyści podkreślali nastrój bawiąc się muzyką i dźwiękami, tworząc rozmowę pomiędzy śpiewakami a pianistą. Śmiech i cicha powaga zapełniały na zmianę salę. Koncert zakończył dwa dni dyskusji i warsztatów, przypominając wszystkim, że piękno i muzyka istnieją w każdym języku, wzbogacając europejską kulturę i tożsamość.